Çay

Çayın keşfi ile ilgili birçok efsane anlatılmaktadır. En bilineni Çin İmparatoru Shen Vung ile ilgili olanıdır. İmparator bir ağacın altında kaynamış su içerken bardağına birkaç yaprak düşer, lezzetinden hoşlanır ve çay içme geleneği başlar.

Çay Çin'den sonra 6. yüzyılda Japonya'ya sonra Endonezya'ya ve Hindistan'a ulaşır. 1615 yılında East India Company'nin ünlü Clipper gemileriyle İngiltere'ye getirilir ve bir asır saray ve aristokrasinin içtiği içecek olur.

1675 yılında Garwey's Coffe House ilk çay servisine başlar. 1750'lerde Hollandalılar tarafından Amerika'ya götürülür. 1840 yılında Bedford düşesi tarafından afternoon tea (öğlenden sonra çayı) geleneği başlatılır. 1869 yılında Sri Lanka çay üretimi için yer açmak amacıyla kahve ağaçlarının keserek mobilya yapılmak üzere İngiltere'ye gönderilir. Thomas Lipton, 1889 yılında çayı paketler halinde satan ilk kişi olur. Birinci kalite çaylar sarı paketlerde olduğu için, Lipton Yellow Label böylelikle doğar.

Türkiye'de çay üzerine ilk kitap Çay Risalesi 1878'de yazılımış. 1917'de Doğu karadeniz'de çay yetiştirilebileneceğini ayrıntılı rapor olarak Ali Rıza Erten açıklar, fakat dikkate alınmaz.

1924'te kanun çıkarılır ve Ziraat Umum Müfettişi Zihni Derin görevlendilerek çay üretimine geçilir.

1942'de çay tekelleştirilmiş, ilk fabrika Rize'de açılmış. 1971'de çaykur kurulur. 1984'te özel sektöre çay üretim izni verilir. 

Kaynak: 

Lezzet imiş her ne var ise alemde, Faruk Şüyün, Oğlak Yayınları